5

ماهنامه آموزشی- پژوهشی رشد تکنولوژی آموزشی آذرماه81-80

استفاده از مقاله نقش ارتباط غیرکلامی درآموزش از زهرا حسینی

دفترانتشارات کمک آموزشی

6

ماهنامه آموزشی- پژوهشی رشد تکنولوژی آموزشی اسفند ماه 80-79

استفاده ازمقاله مدیریت کلاس ترجمه توحیدصیامی

دفترانتشارات کمک آموزشی

7

ماهنامه آموزشی- پژوهشی رشد تکنولوژی آموزشی  آبان ماه80-79

استفاده از مقاله مدیریت کلاس درس از امان الله صفوی

دفترانتشارات کمک آموزشی

8

ماهنامه آموزشی- رشد تکنولوژی آموزشی  بهمن ماه 83-82

استفاده ازمقاله مدیریت کلاس درس از ضیاتاج الدین

دفترانتشارات کمک آموزشی

9

ماهنامه آموزشی- تحلیلی – اطلاع رسانی  رشد تکنولوژی آموزشی

مهرماه 83

استفاده ازمقاله آزمون سبک مدیریت کلاس درس ترجمه حسن دنیا روند

دفترانتشارات کمک آموزشی

مقدمه

مسأله مدیریت کلاس ازدیرباز به مثابه پیچیده‌ترین موضوع شناخته شده است وتشکیل واداره کلاس درس با 30 نفر دانش آموز ازوقت گیرترین وطاقت فرساترین فعالیت‌های حرفه معلمی تلقی می‌شود. نتایج نظر خواهی‌های متعدد نشان داده است که مسئله اسامی برای معلم اداره کلاس است وتأکید والدین دانش آموزان برنظم‌وانضباط به‌عنوان عاملی اساسی دریادگیری کودکان،اهمیت موضوع مدیریت‌کلاس رادوچندان‌کرده‌است

اگر ازمعلمان تازه کار درباب مهمترین چالش رویاروی آنان درکلاس درس پرسش شود، بی درنگ ازدغدغه‌ای سخن می‌گویند که ذهنشان رابه خود مشغول وروحشان را سرگردان وناآرام می‌کند. به راستی خاستگاه این همه دغدغه وناآرامی چیست که سالها دانش اندوزی وکوله باری از دانسته‌ها دررشته مورد نظر نیز نمی‌تواند برآن فائق آید ویا دست کم با آن هماورد شود تا گام‌های معلمان تازه‌کار به سوی کلاس درس را سست وتلاش معلمان پرتجربه را تباه نکند؟

پاسخ به این پرسش درمدیریت کلاس درس نهفته است

به نظر می‌آید این نگرانی‌ها با کسب تجربه وگذشت زمان به تدریج کاهش پیدا می‌کند، اما کسب دانش ومهارت درزمینه مدیریت کلاس موجب تسهیل اداره کلاس وبهبود کیفیت آموزش می‌شود

( این مدیریت شرایط لازم رابرای تحقق یادگیری فراهم می‌آورد وازاین رو سنگ بنای موفقیت درتدریس محسوب می‌شود. )

باتوجه به این که وظیفه اصلی آموزش وپرورش، تربیت معلمان برای هدایت وانسان سازی است واین امر مستقیماً به دانش آموزان یک جامعه برمی‌گردد لازم است تا این قشر عظیم درجامعه بیشتر تحت تعلیم وتربیت قرارگیرند ومتقابلاً معلمان نیز با بهره‌گیری ازآخرین شیوه‌های تدریس آنها رادرآموزشگاهها به کارگیرند ودرجهت افزایش بهره‌دهی وبهره‌وری تعلیم وتربیت کوشا باشند. نقش معلمان وراهکارهای مشارکت آنان درجهت سیاستگزاری وبه کارگیری روشهای جدید درتدریس را می‌توان به موارد زیر تقسیم کرد

الف) سیاستگزاری در شیوه‌های آموزشی

ب) سیاستگزاری در برنامه‌های درسی

ج) سیاستگزاری در کلاس درس

تغییر در شیوه‌های آموزشی، نحوه اداره کلاس ومشارکت دانش آموزان درمباحث کلاسی و برنامه‌های درسی صحیح وبرگرفته از علایق دانش آموزان راه را برای مرتفع نمودن مشکلات موجود ورسیدن به هدف نهایی هموار خواهد ساخت

مادراینجا به اصل سوم یعنی سیاستگزاری در کلاس درس به بحث وگفتگو می‌پردازیم

سیاستگزاری در کلاس درس

یکی از راههای مدیریت کلاس تدریس خوب است. باتوجه به این که درسیستم آمورزش وپرورش کشور، ما برای انتقال رفتارهای مطلوب تربیتی هیچ راهی جز روش تدریس نمی‌شناسیم وهیچ مکانی جز کلاس درس هم دراختیار نداریم لازم است که به نگرش جدید وتازه‌ای به این مهم پرداخته شود، کلاس درس باید میدان فعالیت و تجربه، محل به کارگیری عقل و اندیشه وصحنه تعامل فراگیران در موضوع درس باشد. در کلاس درس باید فراگیران نظریه‌های علمی را مورد بحث وتبادل نظر قرار دهند و برای انجام این امر اولاً معلمان باید خود واقف به نظریه‌ها باشند و ثانیاً میدان لازم برای تعامل و بحث بین فراگیران را ایجاد نمایند تا اندیشه فعال و تجربه‌های اشخاص، عامل ایجاد رفتار تربیتی گردد. در غیر این صورت کلاس درس به جای رشد متوازن شخصیت افراد در ابعاد مورد نیاز وبه جای انجام تکلیف رشد، که مورد نیاز هر دانش آموزی است به محل انباشتن محفوظات تبدیل می‌شود و انباشتن محفوظات هیچ خاصیتی در رشد ابعاد فراگیران نخواهد داشت

هرگاه دانش آموزان در جریان یادگیری در کلاسهای درس فعال نباشند، کسب تجربه ننمایند و تعامل لازم را نداشته باشند، هیچگونه رغبت و تمایلی به درس و مدرسه نخواهند داشت زیرا انباشتن محفوظات مبتنی بر فطرت حقیقت جو وکاوشگر انسانها نیست و آنان با بی‌رغبتی و عدم تمایل، جریان درس و یادگیری را فقط برای ادای وظیفه و تکلیف پس خواهند گرفت و دلزدگی و بی‌رغبتی به چنین شرایطی در وجود آنان ریشه خواهد دوانید و آنان برای پایان یافتن ساعت درس، لحظه شماری خواهند کرد. در چنین شرایطی، مدرسه و کلاس درس هیچ نقش و تأثیری در ایجاد رفتارهای مطلوب در فراگیران نخواهد داشت بلکه خود جایگاهی برای مبادله اطلاعات دانش آموزان در زنگهای تفریح خواهد بود.(1)

برخورد معقول با نظام‌های اجتماعی کلاس، تسلط در طراحی آموزشی، توجه به تفاوتهای فردی وآمادگی برای تدریس قبل از ورود به کلاس از جمله عوامل مهم و مؤثر در رسیدن به هدفهای تربیتی به شمار می‌آیند. در این میان مدیریت کلاس درس از اهمیت به سزایی برخوردار است و عواملی از قبیل تنظیم برنامه درسی، سازماندهی مراحل کار و منابع، سازماندهی محیط به منظور افزایش کارایی، نظارت بر پیشرفت دانش آموزان و پیش‌بینی مسائل اجتماعی را شامل می‌شود. استفاده از تئوری‌های تغییر رفتار و الگو برداری از معلم، همسالان و سایرین، مدیریت کلاس و تحقیق هدفهای آموزشی و تربیتی را تسهیل می‌کند

بیان مسئله

توانایی اداره کلاس وایجاد رفتارمطلوب دردانش آموزان، بخش مهمی از کارهر معلم وکلاس وزمینه مناسبی برای یادگیری است

معلم به مهارت‌ها وفنونی سازمان دهنده نیاز دارد تا شرایط بهینه‌ای رابرای تحقق یادگیری خلق کند

به نظر می‌رسد معلم برای اداره مطلوب ومنظم کلاس درس به دو مهارت نیاز دارد

 برقراری ارتباط مؤثر ومثبت بادانش آموزان
مدیریت کلاس

این دومهارت باعث تسهیل امر آموزش وکاهش رفتارهای نامطلوب دانش آموزان می‌شود

یکی ازعواملی که امروزه معلمان، مدیران وسیاست‌گذاران آموزش وپرورش به عنوان موضوعی مهم واساسی بدان توجه دارند، عامل مدیریت کلاس است

ازاوایل قرن بیستم برخی از اندیشمندان مطالبی رادرزمینه مدیریت کلاس به رشته تحریر کشیده‌اند.(باگلی ، 1909)1 وموضوع مدیریت کلاس همچنان ازآن هنگام تا امروز درسرلوحه موضوعات مهم ودرخور توجه درحیطه آموزش باقی مانده است

این مقاله نخست به بیان مفهوم کلی وعمومی مدیریت کلاس وسبک‌های مدیریت کلاس می‌پردازد. تفاوت مفهوم مدیریت کلاس وانضباط، اهداف، چالش‌ها وشالوده‌های مدیریت کلاس رابرمی‌شمرد

سپس مهارت‌های مورد نیاز معلم رابرای ارتباط سالم وصحیح با دانش آموزان مورد بحث وبررسی قرار می‌دهد.( کلامی – غیرکلامی – ضمن تدریس )

درپایان تنگناهای ارتباط سالم را مورد ارزیابی قرار می‌دهد

به امیدکه‌مطالعه آن علاقه‌مندان به مسائل‌یادگیری آموزشگاهی رادرزمینه دانش وهنرمدیریت کلاس یاری‌دهد

نکات کلیدی ( کلید واژه‌ها )

مفهوم،اهداف، شالوده‌ها وچالش‌های معلمان درمدیریت کلاس درس – انظباط ومدیریت کلاس – سبک‌های مدیریت کلاس – مدیریت کلاس وتدریس – پیشنهاداتی درباره مدیریت کلاس – مهارت‌های ارتباطی ( کلامی – غیر کلامی – ضمن تدریس ) مهارت‌های برقراری ارتباط مؤثر با دانش آموزان – تنگناهای ارتباط

مهارتهای ارتباط با دانش آموزان

‹‹ آنچه مجسمه سازبا یک قطعه مرمرمی‌کند،آموزش با روح انسانها می‌کند ››

جوزف آدیسون

همانطور که می‌دانیم چگونگی کیفیت رابطه معلم – شاگرد تا حد زیادی روی یادگیری دانش‌آموزان اثر می‌گذارد. به عنوان شاگرد، وقتی معلمان خود را دوست می‌داشتیم یا به آنها عشق می‌ورزیدیم در خواندن درسهایشان سعی و تلاش بیشتری می‌کردیم. ما نه تنها بیشتر یاد می‌گرفتیم بلکه در کلاس هم بهتر فعالیت می‌کردیم. بچه‌ها برای معلمانی که آنها را دوست دارند کمتر دردسر و مزاحمت ایجاد می‌کنند و کمتر برخورد نادرست با آنها دارند. هنگامی که نوجوانان عقاید تند و افراطی خود را به خصوص درباره مطالب جدال برانگیز ابراز می‌دارند اولیاء و معلمان معمولاً با نادیده گرفتن و گوش ندادن به حرفهایشان آنان را خاموش می‌کنند اما از آنجا که گوش کردن فعال به طرز محسولی روی رابطه بزرگترها و کودکان اثر می‌گذارد غالباً موجب تغییر در روابط آنها می‌شود. در شرایطی که نوجوانان از طرف بزرگترها درک و مورد احترام واقع می‌شوند به تجزیه تازه‌ای از ارزش و اهمیت فردی دست می‌یابند. رضایت خاطری که از درک شدن و افزایش عزت نفس در نوجوانان ایجاد می‌شود باعث می‌گردد که آنها احساسات مثبتی در ارتباط با والدین و معلمان خود داشته باشند

دانش آموزان احساس می‌کنند که دارای ارزش بیشتری هستند و برای خود نیز ارزش بیشتری قائل می‌شوند آنها این احساسات را دوست دارند بنابراین کسانی را که موجب این احساس شده و به آنها کمک کرده‌اند دوست خواهند داشت با گذشت زمان رابطه آنها با معلمان، بر اساس توجه و احترام مشترک خواهد بود. در چنین ارتباطاتی، نه تنها مشکلات انضباطی کمتر می‌شود، بلکه شاگردان متمرد یا تلافی جو کم می‌شوند و دانش آموزان بیشتر خویشتن‌دار، مسئول و خود منضبط بار می‌آیند

‹‹ این خوب است که مهربان وخوش برخورد باشید، اما به بچه‌ها چیزی هم یاد بدهید.››

به نظر می‌رسد این طرز تلقی و نگرش، قراردادی باشد با وجود این، اطلاعات قابل ملاحظه‌ای وجود دارد که به طور قاطع نشان می‌دهد، دانش آموز محوری تاکید ورزی و مهارت تسهیل کنندگی با توجه به مطالب فوق واقعاً به معلمان کمک می‌کند که بهتر به هدفهای سنتی مدرسه‌ها، مانند پیشرفت و توسعه آموزشگاهی، مراقبت خوب، تفکر خلاق، انگیزه قوی، یادگیری و خود، انضباطی دست یابند

شیوه‌های مدیریت کلاس ومهارتهای ارتباط با دانش آموز داستان مفصل وپیچیده ودرعین حال شیرین وگسترده‌ای دارد ودراین داستان، انسان در هرحال بازیگر اصلی صحنه است چون ارتباط با دانش آموز ومدیریت کلاس به وسیله انسان ( معلم ) انجام می‌گیردازاین روبرای هرچه بهتر ارتباط بین انسانها ومدیریت کلاس روشها وشیوه‌های خاصی مورد توجه قرار می‌گیرد

قطعاً آنچه دراین راه سخت می‌تواند چراغ این مسیر باشد راهبر، هدایتگر وآموزگار ومعلم توانمند وآگاه ودلسوخته است که باتوان علمی وبیان آگاهی می‌دهند، معلم خودرا دراین مسیر طولانی هدایت ورهبری می‌کند. با استفاده از مطالعات اسنادی وکتابخانه‌ای و بررسی متون ومنابع علمی به بررسی این نقش وتبین وشناخت هرچه بیشتر آن بپردازیم. درمقاله حاضر ابتدا بررسی اجمالی از نقش مدیریت وراههای ارتباط با دانش آموزان ازدیدگاه اساتید فن آوری شده وسپس جایگاه معلم به عنوان یک آموزشگر بیان گردیده ودرپایان بایک نتیجه‌گیری وجمع بندی به یک استنتاج کلی از موضوع اشاره شده است به امید آن که توانسته باشیم حق مطلب را ادا کنیم

مفهوم مدیریت کلاس درس

1 – Bagley,

 

:: بازدید از این مطلب : 39

|

امتیاز مطلب : 0

|

تعداد امتیازدهندگان : 0

|

مجموع امتیاز : 0

می توانید دیدگاه خود را بنویسید

نمایش کلیه نظرات

نام آدرس ایمیل وب سایت/بلاگ نظر خصوصی  کد را وارد نمایید: آپلود عکس دلخواه: